top of page

Rus-Çin İlişkileri

  • 2 Haz 2022
  • 5 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 30 Ağu 2022

Rus-Çin ilişkileri, yüksek kalkınma dinamikleri, sağlam bir yasal dayanak, kapsamlı bir organizasyon yapısı ve her düzeyde olgunlaşmıştır.

Çin Halk Cumhuriyeti (PRC) ve Sovyetler Birliği 2 Ekim 1949’da diplomatik ilişkiler kurdular. SSCB, ÇHC’nin tanınmasını açıklayan ilk yabancı ülke oldu.

SSCB’nin çöküşünden sonra, Çin hükümeti 24 Aralık 1991’de Rusya Federasyonu’nu eski Sovyetler Birliği’nin uluslararası hak ve yükümlülüklerinin halefi olarak tanıdı.

İkili işbirliğinin temel ilkeleri ve yönleri, 16 Temmuz 2001 tarihinde Rusya Federasyonu ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşmasında yer almaktadır.

Modern Rus-Çin ilişkileri, taraflarca resmi olarak kapsamlı, eşit güvenen bir ortaklık ve stratejik etkileşim olarak tanımlanmaktadır.

Ziyaretler ;

Yoğun bir siyasi diyalog sürüyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping yılda en az beş kez toplanıyor.

2018’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 8-10 Haziran’da Çin’e bir devlet ziyareti gerçekleştirdi. Putin, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile görüştü. Rusya devlet başkanına bir ödül verildi. Vladimir Putin ayrıca Qingdao’daki SCO zirvesine katıldı. Devletin ÇHC’ye yaptığı ziyaretin bir parçası olarak Vladimir Putin, Çin Devlet Konseyi Başbakanı Li Keqiang ile de bir araya geldi.

26 Temmuz’da Vladimir Putin ve Xi Jinping, Johannesburg’da (Güney Afrika) BRICS zirvesinin oturum aralarında özel bir toplantı düzenlediler.

11-12 Eylül’de, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine ilk olarak Vladivostok’taki Doğu Ekonomik Forumu’na katıldı. Müzakereler en üst düzeyde gerçekleştirildi.

15 Kasım’da Vladimir Putin, Doğu Asya Zirvesi ve Singapur’daki ASEAN Zirvesi’nin aralarında PRC Li Keqiang Eyalet Konseyi Başbakanı ile bir araya geldi.

Vladimir Putin ve Xi Jinping arasındaki bir sonraki ikili toplantı 30 Kasım’da Buenos Aires’te (Arjantin) G20 zirvesi esnasında yapıldı. Rusya, Çin ve Hindistan liderlerinin üçlü toplantısı da yapıldı.

25-27 Nisan 2019’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Çin’e çalışma ziyaretinde bulundu. İkinci uluslararası forum “One Belt, One Way” in etkinliklerine katıldı. Rusya Devlet Başkanı ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasındaki görüşmeler de gerçekleşti. Ayrıca Vladimir Putin, Çin’in önde gelen üniversitelerinden Tsinghua Üniversitesi Fahri Doktoru diplomasına layık görüldü.

13 Mayıs’ta Vladimir Putin, Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Wang I.’yi Sochi’deki Bocharov Ruchey konutunda kabul etti Daha önce Çin Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov tarafından müzakereler yapıldı.

14 Haziran’da Bişkek, Kırgızistan, Vladimir Putin ve Xi Jinping, Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) Devlet Başkanları Konseyi toplantısına katıldı. Zirvenin sonunda Rusya, Çin ve Moğolistan liderlerinin üçlü toplantısı yapıldı.

28 Haziran’da Japonya’nın Osaka kentindeki G20 zirvesinin oturum aralarında Rusya, Çin ve Hindistan liderlerinin üçlü toplantısı yapıldı.

5 Eylül, Vladimir Putin Çin Devlet Konseyi Başbakan Yardımcısı Hu Chunhua ile Vladivostok Doğu Ekonomi Forumu ikili görüşme gerçekleştirdi.

1996 yılından bu yana, Rusya ve Çin hükümet başkanlarının düzenli (yıllık) toplantıları için bir mekanizma vardır.

16-18 Eylül 2019’da, PRC Eyalet Konseyi Başbakanı Li Keqiang Rusya’yı ziyaret etti. Ziyaret kapsamında Rusya ve Çin hükümet başkanlarının 24. düzenli toplantısı yapıldı. Müzakereler Strelna’daki (St. Petersburg) Konstantinovsky Sarayı’nda gerçekleşti.

Toplantının ardından, uzay araştırmalarında işbirliği, bilimsel alan, ticaretin geliştirilmesi ve tanıtımı, ilaç ve petrokimya endüstrilerindeki büyük işletmeler arasındaki ticari anlaşmalar gibi bir belge paketi imzalandı.

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Konseyi Başbakanı Li Keqiang’ın ziyareti sırasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir toplantı yapıldı.

25-26 Eylül 2019’da, Çin Halk Temsilcileri Meclisi Daimi Komitesi Başkanı Li Zhanshu (ÇHC’nin en yüksek yasama organı) Rusya’yı ziyaret etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Rus parlamentosunun iki evinin konuşmacıları – Valentina Matvienko ve Vyacheslav Volodin ile bir toplantı yapıldı.

Federasyon Konseyi ile Devlet Duması arasında, All-Çin Halk Temsilcileri Meclisi ile işbirliği için parlamentolar arası bir komisyon bulunmaktadır. Heyetler düzenli olarak uzman parlamento komiteleri ve komisyonları ile Rus-Çin dostluk milletvekilleri grupları aracılığıyla paylaşılır.

Stratejik güvenlik danışma toplantıları düzenlenmektedir. Bir sonraki tur Ağustos 2018’de Moskova’da yapıldı.

Ziyaretler her yıl iki ülkenin dışişleri ajanslarının başkanları tarafından yapılır, ayrıca düzenli olarak uluslararası etkinliklerin aralarında, özellikle BM, G20, APEC, BRICS ve SCO aracılığıyla toplanırlar. İki ülkenin Dışişleri Bakanları arasında bakan yardımcıları ve bölüm müdürleri düzeyinde planlı bir istişare sistemi vardır.

Dış Politika ve Ticaret;


Rusya ve Çin’in modern dünya düzeninin temel meselelerine ve Ukrayna, Kore Yarımadası, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki durum da dahil olmak üzere temel uluslararası sorunlara yaklaşımları örtüşüyor veya yakın. Bu temelde, uluslararası ilişkilerde yakın işbirliği sürdürülmektedir. Rusya’nın Tayvan konusundaki pozisyonu, 16 Temmuz 2001 tarihli Rusya-Çin İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Antlaşması’nda düzeltildi ve Tayvan’ın ayrılmaz bir parçası olan sadece bir Çin’in varlığından oluşuyor.

İkili ilişkilerin en önemli bileşeni Rusya ile Çin arasındaki ticaret ve ekonomik etkileşimdir. 2010’dan beri Çin, Rusya Federasyonu’nun en büyük ticaret ortağıdır.

Ülkeler, enerji, sanayi, yüksek teknoloji ve tarım alanındaki ortak projelerle 2024 yılına kadar 200 milyar dolarlık karşılıklı emtia dolaşımına ulaşmayı planlıyorlar.

2018’in sonunda Çin, Rusya’nın ilk 5 ticaret ortağına liderlik etti. Tarihte ilk kez, Rusya ve Çin’in ticaret cirosu tarihte ilk kez 100 milyar doları aştı. Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisi’ne göre, Rusya ve Çin arasındaki dış ticaret cirosu% 24.5 artışla 108.284 milyar dolar olarak gerçekleşti. Rus ihracat hacmi 56.065 milyar dolar, ithalat – 52.218 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Ağustos 2019 sonuçlarına göre, Rusya ve Çin’in ticaret cirosu, Rusya ihracatı – 35.637 milyar dolar, ithalat – 33.920 milyar dolar da dahil olmak üzere 69.557 milyar dolar (2018’in aynı dönemi için – 68.912 milyar dolar) oldu.

Rusya ihracatının temeli mineral ürünler, odun ve kağıt hamuru ve kağıt ürünleri, gıda ürünleri ve tarımsal hammaddeler, makine, ekipman ve araçlar, kimyasal ürünler, metaller ve metal ürünlerdir.

Rusya’nın ithalat yapısında, arzın büyük kısmı makine, ekipman ve araçlar, tekstil ve ayakkabı, kimyasal ürünler, metaller ve metal ürünler, gıda ürünleri ve tarımsal hammaddelere düşüyor.

Şu anda, Rus ve Çin yetkili departmanları çeşitli gıda ürünleri için pazarların açılması konusunda çalışıyor. Özellikle 2018’de Rus ihracatçıları için süt ve dondurulmuş kümes hayvanları pazarı açıldı ve 2019’da ilk teslimatları başladı.

Rusya-Çin ticaretinin ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi için önceliklerden biri yatırım işbirliğinin yoğunlaştırılmasıdır.

ÇHC Ticaret Bakanlığı’na göre, 2018 sonunda biriken doğrudan Rus yatırımlarının hacmi 1.066.9 milyon $ olarak gerçekleşti.

Çin’in 2018 yılı sonunda biriken doğrudan yatırım hacmi 10.960,0 milyon dolara ulaştı.

Çin’in Rusya’daki yatırımının ana alanları enerji, tarım ve ormancılık, inşaat ve inşaat malzemeleri, ticaret, hafif ve tekstil endüstrileri, elektrikli ev aletleri, hizmetlerdir.

Rusya’daki Çin yatırımının ana alanları imalat, inşaat ve ulaşımdır.

Rusya ve Çin liderleri, Çin’in Rus ekonomisine doğrudan yatırım hacmini 2020’ye kadar 12 milyar dolara çıkarma görevini belirlediler.

Rusya ve Çin hükümet başkanlarının düzenli toplantı mekanizmasının bir parçası olarak 2014 yılında kurulan Rus-Çin Hükümetlerarası Yatırım İşbirliği Komisyonu aktif olarak faaliyet göstermektedir. Halen IPC yatırım portföyünde 70 proje bulunmaktadır.

İki ülkenin şirketleri ortak olarak yakıt ve nükleer enerji, sivil uçaklar, uydu navigasyon sistemleri, altyapı inşaatı, tarım gibi alanlarınca çalışmaktadırlar.

Rusya Çin pazarına en büyük yakıt ihracatçısıdır. 2017’de% 20.4 daha fazla olan 71.49 milyon ton petrol teslim edilmiştir.

Rusya ve Çin’in enerji şirketleri Yamal LNG doğal gaz üretimi ve sıvılaştırma projesine ortaklaşa katılıyor. Aralık 2017’den bu yana Çinli tüketiciler bu alandan gaz alıyor.

Çin ile Rusya arasında Uzak Doğu’nun kalkınması konusunda işbirliği hızlı bir büyüme dönemi yaşıyor. Uzak Doğu’da Çin yatırım hacmi, toplam yatırımın yaklaşık% 7’sini oluştururken, toplam yabancı yatırımın% 80’ini oluşturuyor ve Çinli yatırımcıların sayısı artıyor. Çinli şirketler, Vladivostok Serbest Limanı’nın ve Uzak Doğu’daki öncelikli kalkınma alanlarının çalışmalarına aktif olarak katılıyorlar. 2017 için bu projelere yapılan toplam yatırım dört milyar dolardan fazla, tarım ve ormancılık, inşaat malzemeleri üretimi, hafif sanayi, enerji, madencilik, ticaret ve diğer alanları kapsamaktadır.

Rusya, Çin’e askeri mal ve hizmetlerin önemli bir tedarikçisidir. Kasım 2018’de, Askeri Teknik İşbirliği Federal Servisi (FSVTS) Genel Müdürü Dmitry Shugaev, Çin ile bu alandaki sözleşme portföyünün yedi milyar dolar olduğunu söyledi. Çin, bu bölgedeki toplam sipariş portföyünün yaklaşık% 15’ini oluşturdu.

Rus-Çin bağları eğitim, bilimsel ve kültürel işbirliği alanında aktif olarak gelişmektedir.

Turizm alanında işbirliği devam etmektedir. Turstat acentesine göre, 2018’de Çin’den gelen turistler, 2017’ye göre

% 14 veya 212 bin daha fazla olan Rusya’ya 1.69 milyon seyahat yaptı. Rosstat’a göre, 2018’de Çin, Rusya’dan 2.018 milyon turist tarafından ziyaret edildi.

ree

Yorumlar


bottom of page